“Een kleuter is veel meer dan enkel anderstalig”
Derdejaarsstudente Journalistiek aan Howest in Kortrijk onderzocht hoe dat de taalontwikkeling verloopt van het Nederlands van anderstalige kleuters waarvan de ouders die taal niet machtig zijn. Het onderzoek bekijkt het werkveld van dichtbij en komt te weten hoe de toekomstige leerkrachten voorbereid worden op de stijgende cijfers van het aantal anderstaligen in Vlaamse scholen.
Meertaligheid kan niet onderschat worden, want onderweg zullen er verschillende problemen optreden. Het kind heeft een taalachterstand, de communicatie met de ouders verloopt stroef, de kleuter spreekt geen enkele taal vlot, de kleuterleerkrachten hebben geen ervaring met anderstaligen…
De Vrije Kleuterschool Westdiep in Oostende zoekt naar oplossingen. Ze hebben een ‘startersklas’. Dat is een klas voor kinderen om de basiswoordenschat in het Nederlands bij te benen of aan te leren. Na een jaar, kunnen ze overstappen naar het derde kleuter of het eerste leerjaar. “Bij mij zijn er heel veel verschillende niveaus. Ik heb kinderen van vier, vijf, zes en zeven jaar. Er zijn ook anderstalige nieuwkomers die qua leeftijdsniveau normaal in het eerste leerjaar moeten zitten, maar waarvan we merken dat ze absoluut geen schoolervaring hebben en verloren zouden zijn in het eerste leerjaar, dus komen ze toch ook in de derde kleuterklas om hen in een jaar tijd heel veel aan te leren,” vertelt juf Silke Snoeck.
Taalscreening
Sinds schooljaar 2021-2022 leggen de kinderen van de derde kleuterklas ook de Koalatest af. Hierbij meten ze de taal om daarna te beslissen of ze de stap naar het eerste leerjaar kunnen zetten. De screening bestaat uit zoek-, kies- en doe-opdrachten. Maar leerkrachten en taalexperts zijn er kritisch over, aangezien het een momentopname is en geen rekening houdt met andere vaardigheden die even belangrijk zijn.
De Vlaamse overheid heeft in februari 2022 de resultaten van een steekproef van de Koalatest bekendgemaakt. Het gaat om ongeveer een op vijf scholen. Daaruit blijkt dat 85 procent van de Vlaamse, vijfjarige kleuters het Nederlands voldoende beheerst om naar het lager onderwijs te gaan. Voor de taalondersteuning maakt Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) jaarlijks 12 miljoen euro vrij. Verschillende onderzoekers zijn volop bezig om ‘taalintegratietrajecten’ te ontwikkelen.
Je kan deze bachelorproef ook terugvinden in De Vlaamse ScriptieBank.